Depo-Provera:
Bu ilaç halk arasında 3 ayda bir kullanılan doğum kontrol iğnesi olarak bilinmektedir. Üç ayda bir kullanılan bu ilacın etkinliği % 99.7''dir. Yumurtlamayı baskılayarak, rahim ağzı salgısını değiştirerek ve rahim içi tabakayı incelterek etki gösterir. Kullanılmaya başlandıktan 3 ay sonra kadınların yarısı adetten kesilir, diğer yarısında ise düzensiz kanamalar görülür. İki iğne arasındaki süre 15 günü geçmediği takdirde etkinlikte bir düşme gözlenmez, yani en fazla 3.5 ayda bir yapılması gerekir.
lacın Yapılış Zamanı:
Normal adet gören hastalarda adetin ilk 5 günü içerisinde, düşük yapan veya kürtaj yaptıran hastalarda işlemden sonraki ilk 7 gün içerisinde, doğum yapanlarda ise anne süt vermiyorsa ilk 3 hafta, süt veriyorsa ilk 6 hafta içerisinde hormon iğnesinin yapılması gerekir.
İlaç kesildikten sonra gebe kalmak isteyen kadınların % 50''sinin ilk 10 ayda gebe kalabildikleri gözlenmiştir. Ancak bazı hastalarda yumurtalık fonksiyonlarının geri dönmesi 18 ayı bulabilmektedir ve bu da ilacın en önemli dezavantajlarından bir tanesi olarak kabul edilmektedir.
Yan Etkiler:
a)En önemli yan etkisi düzensiz adet kanamaları olup, hastaların yaklaşık yarısında görülebilmektedir. Bu kanamalar genellikle hafif olmakla birlikte, bazen şiddetli kanamalara rastlanabilir ve bu durumda ek hormon tedavisine gereksinim duyulabilir.
b)Diğer bir yan etki kilo alımıdır. Depo-Provera vücutta su-tuz tutulumuna neden olduğu için kilo alımına neden olabilir. Yapılan çalışmalarda bu ilacı kullanan kadınlarda 1 yıl sonunda ortalama 2.1 kg kilo alımı olduğu görülmüştür.Bu nedenle tedavideki hastaların bu konuda mutlaka bilgilendirilmesi, diyet ve eksersizle kilosunun kontrol altında tutulması gerekir.
c)Depo-Provera bilinenin aksine depresyona neden olmaz, bu nedenle depresif belirtileri olan hastalarda da kullanılabilir.
d)Cinsel istekte azalmaya yol açabilir.
e)Meme Kanseri: Depo-provera kullanan kadınlarda ilk 4 yılda ve özellikle 35 yaşın altında ise meme kanseri riski artmaktadır. Dört yıldan sonra bu risk normale dönmektedir.
Yararlı Etkileri:
a)Rahim kanseri riskini 1 yıldan fazla kullanıldığında % 80 oranında azaltmaktadır.
b) Adet öncesi karında şişlik, sinirlilik, göğüslerde ağrı gibi yakınmaları azaltır.
c)Adet kanaması miktarını ve adet döneminde görülen ağrıyı azaltır.
d) Yumurtalıkta kist oluşumunu azaltır.
e) Orak hücreli anemide kan düzeylerinde belirli düzeyde iyileşme sağlar.
f) Epilepsi(sara) hastalarında nöbet sıklığını azaltır.
Yapılan çalışmalarda Depo-Provera kullanan kadınlarda kanda yüksek dansiteli lipoproteinlerde bir azalma ve düşük dansiteli lipoproteinlerde bir artış olmaktadır. Kalp-damar hastalıkları için olumsuz bir etki olarak görülmekle birlikte, bu değişikliklerin klinik olarak çok anlamlı olmadığı kabul edilmektedir. Birçok çalışmada bu ilacı kullanan kadınlarda kalp-damar hastalıkları riskinde bir artış olmadığı görülmüştür. Ayrıca kanda pıhtılaşma faktörlerinde bir artışa neden olmamaktadır.
Depo-Provera''nın en önemli yan etkilerinden bir tanesi doğum kontrol haplarının tersine kemik kitlesinde azalmaya yol açmasıdır. Bu kemik kaybı ilaç kesildikten sonra geriye dönmektedir, ancak yine de kemik kitlesinin önemli olduğu adölesan yaş grubunda bu ilacın ilk tercih olarak kullanılmamasında yarar vardır.
Depo-Provera''nın Tercih Edildiği Hastalar:
1)Beyin damarlarında hastalığı olanlar (inme)
2)Şiddetli migreni olan hastalar
3)Kalp yetmezliği olanlar
4) Koroner arter hastalığı olanlar
5) Şeker hastalığı olanlar
6) Kan yağ oranlarında bozukluğu olanlar (özellikle trigliseritleri yüksek olanlar)
7)Epilepsisi olanlar
8) Orak hücreli anemisi olanlar
9)Periferik damar hastalığı olanlar
10) 35 yaşın üzerinde ve sigara içenler
11) Doğumdan sonra süt veren anneler
12) Sistemik lupus eritematosus adı verilen hastalığı olanlar
Kullanılmadığı Durumlar:
1) Gebelik veya gebelik şüphesi
2)Tanısı konmamış kanama olması
3) Meme kanseri olması
4) Allerji olması